جورجیو ناپلیتانو در سن 82 سالگی باید به دنبال مکانی برای استراحت و آرامش باشد. او در زمان دانشجویی با فاشیستها مبارزه کرد. در بزرگسالی و طی 40 سال در نقش یک سیاستمدار، در میان چپهای ایتالیا بسیار پرنفوذ بود. این برای زندگی یک سیاستمدار کافی نیست؟ برای ناپلیتانو که کافی نبوده است. او اکنون رئیس جمهوری ایتالیاست و هنوز 6 سال دیگر در این سمت حضور خواهد داشت. او یکی از صدها سیاستمدار ایتالیایی است که در زمان حکومت موسیلینی در ایتالیا نوجوان بودند.
در ایتالیا به نظر میرسد که پاداش سالمندی، عنوان و سمت بلندپایه است. به همین دلیل است که رهبران سیاسی کشور ایتالیا بسیار سالمندتر از همتایان خود در کشورهای دیگر هستند. رومانو پرودی نخست وزیر ایتالیا 68 سال دارد و اکنون با سیلویو برلوسکنی 71 ساله که رهبر مخالفان است بر سر قدرت رقابت میکند. رهبران ایتالیا در حالی رو به سالمندی میروند که در نقاط دیگر اروپا، رهبران روز به روز جوانتر میشوند و سالمندها بازنشسته میشوند.
نیکولای سارکوزی 52 ساله به جای شیراک پیر در فرانسه به قدرت رسید. آنجلا مرکل صدراعظم آلمان 53 سال دارد و گوردون براون 56 سال. خوزه لوئیس رودریگز زاپاترو نخست وزیر اسپانیا هم 47 ساله است. سالمندی رهبران ایتالیا بازتابی است از جمعیت در حال پیری این کشور.
کشور ایتالیا اکنون با سرعتی بسیار بالاتر از هر کشور دیگری در اروپا در حال پیرشدن است. این سالمندی، فرهنگ سیاسی کشور را هم رو به سکون برده است. احزاب حاکم و عنوانها و اسامی تغییر میکنند، اما سیاستها تغییری نمیکند. یک دهه است که پرودی در قدرت باقی است. جولیانو آماتو، وزیر کشور او اکنون 69 ساله است و او هم نخست وزیر بوده است. جولیو آندروتی که او هم نخست وزیر سابق است، در سن 88 سالگی هنوز به عنوان یک سناتور مادامالعمر در عرصه سیاست فعالیت دارد. در اوائل امسال او با حمایت نکردن از سیاست خارجی پرودی در اعزام نیرو به افغانستان، بحرانی در دولت ایجادکرد.
اکثر سیاستمداران ایتالیایی که مسئول بحران اقتصادی دهه 80 این کشور شناخته میشوند، مانند آندروتی هنوز در عرصه سیاست فعال هستند. بسیاری از آنها در دوران دهه 70 به سر میبرند و به همین دلیل کاری برای روزهای جدید انجام نمیدهند. به همین دلیل است که نمایندگان مجلس کاری برای نظام بازنشستگی کشور ایتالیا که 15 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را میبلعد، انجام نمیدهند.
مردان ایتالیایی تا 30 سالگی با خانواده و والدین خود زندگی میکنند. نبود شغل و درآمد کافی سن ازدواج را هم بالا برده است. مردم ایتالیا از سالمندی سیاستمداران این کشور مطلع هستند و میدانند سیاست در ایتالیا با رابطه پیش میرود نه با ضابطه. آماری که اخیرا دولت تهیه کرده نشان میدهد که 73 درصد از اعضای نخبگان سیاسی حاکم در این کشور بالای 60 سال سن دارند و تنها کمتر از 2 درصد از آنها در سن40 سالگی هستند. کارشناسان اقتصادی هشدار دادهاند که حذف جوانان از حلقه حاکم سیاست و اقتصاد در ایتالیا، برای آینده این کشور بسیار خطرناک است.
در ایتالیا کسی به خاطر جوانی یا استعداد و تواناییاش به درجات بالای قدرت نمیرسد، بلکه بعد از انتظار طولانی در صف و بعد از اینکه به اندازه کافی سالمند شد، نخست وزیر، نماینده مجلس یا رئیس جمهوری میشود. تجربه در سیاست نکته قابل توجهای است اما دنیای امروز که به سرعت در حال تغییر و تحول است، سیاستمدار جوان میطلبد. اروپاییها کشور ایتالیا را جمهوری پیر مینامند.
Newsweek.com 2
دسامبر2007